Anıtkabir, Türkiye’nin başkenti Ankara’da bulunan, ülkemizin kurucusu ve önderimiz Mustafa Kemal Atatürk‘ün anısına inşa edilmiş büyük bir anıt mezar kompleksidir. Anıtkabir’in mimarları arasında Emin Onat ve Orhan Arda yer almaktadır. Mimarlar, 1941-1953 yılları arasında Anıtkabir‘in inşaatını gerçekleştirmişlerdir.
Anıtkabir’in Mimarisi
Anıtkabir, 15.000 metrekarelik bir alan üzerine kurulu olup, büyük bir kompleksten oluşmaktadır. Kompleksin ana girişi, Zafer Kulesi adı verilen yüksek bir kuleden oluşur ve bu kulede, Kurtuluş Savaşı’nda zaferin sembolü olan altı ok işareti bulunmaktadır. Ayrıca, Atatürk’ün hayatının önemli dönemlerini temsil eden kabartmalar da Zafer Kulesi’nin cephesini süsler.
Ana bina, mozole, kabir ve anıtsal mekanları içeren geniş bir alanı kapsar. Mozole, Atatürk‘ün naaşını barındıran ve ziyaretçilere açık olan merkezi bir yapıdır. Mozolenin girişinde, Atatürk’ün heykeli yer alır ve iç mekan, farklı dönemlere ait Atatürk’ün hayatını anlatan kabartmalar ve diğer öğelerle süslenmiştir.
Anıtkabir’in genel mimari tarzı, Anadolu medeniyetlerinin öğelerini içeren neoklasik bir tarzda tasarlanmıştır. Atatürk’ün kişisel isteği doğrultusunda, Anıtkabir’in yapısında basitlik ve anlam derinliği ön plandadır. Kompleksin genel tasarımı, zaferi, birliği ve ulusal bir kimliği temsil etmeye odaklanmıştır.
Anıtkabir, sadece bir anıt mezar değil, aynı zamanda bir anıt kompleksi olarak, Türk milletinin bağımsızlık mücadelesini ve kuruluşunu temsil eden önemli bir simge olarak kabul edilmektedir.
Anıtkabir’in Mimarları
Emin Onat ve Orhan Arda, Anıtkabir’in mimari tasarımında Atatürk’ün önderliğinde Türk milletinin bağımsızlık mücadelesini ve birliğini simgelerken, mimari anlamda da özgün bir yapı ortaya koymuşlardır. Bu iki mimar, Türkiye’nin mimari mirasına önemli katkılarda bulunmuş ve Anıtkabir gibi sembolik bir yapı ile Türk tarihine damgalarını vurmuşlardır.
Emin Onat kimdir?
Emin Onat (1908-1961), Türk mimarlık camiasında önemli bir figürdür. İstanbul’da doğmuş ve İstanbul Güzel Sanatlar Akademisi Mimarlık Bölümü’nden mezun olmuştur. Akademide öğrenciliği sırasında, birlikte çalıştığı Orhan Arda ile yakın bir dostluk kurmuştur. Anıtkabir projesi, Emin Onat’ın öncülüğünde ve Orhan Arda ile birlikte gerçekleştirilmiştir. Onat, aynı zamanda birçok önemli yapıya imza atmış, mimarlık alanında öğretim görevlisi olarak da faaliyet göstermiştir.
Emin Onat, Türk mimarlık tarihinde önemli eserlere imza atmış bir mimardır. İşte Emin Onat’ın bazı önemli eserleri:
- Anıtkabir (1953-1954): Emin Onat’ın en bilinen ve önemli eserlerinden biri, Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ün anısına inşa edilen Anıtkabir’dir. Emin Onat, bu projede Orhan Arda ile birlikte çalışmıştır.
- Türkiye İş Bankası Genel Müdürlük Binası (1947-1954): İstanbul’da bulunan Türkiye İş Bankası Genel Müdürlük Binası, Emin Onat’ın tasarımıdır. Modernist tarzda bir yapı olarak dikkat çeker.
- Edirne Kapalı Cezaevi (1937-1940): Edirne’de bulunan bu cezaevi, Emin Onat’ın tasarımıdır. Dönemin cezaevi mimarlığına uygun olarak inşa edilmiştir.
- Antalya Belediye Binası (1939): Antalya’da bulunan belediye binası, Emin Onat’ın tasarımıdır. Özgün mimarisi ile dikkat çeker.
- Güzel Sanatlar Akademisi, Devlet Resim ve Heykel Müzesi (1937): Ankara’da bulunan bu müze, Emin Onat’ın tasarımıdır. Güzel Sanatlar Akademisi’nin bir parçası olarak inşa edilmiştir.
Bu eserler, Emin Onat‘ın kariyerinin sadece birkaç örneğidir. O, Türk mimarlık tarihine önemli katkılarda bulunan bir isim olarak kabul edilir ve eserleri Türkiye’nin mimari mirasında saygın bir yer tutar.
Orhan Arda kimdir?
Orhan Arda (1911-2003), Türk mimarlık tarihinde önemli bir isimdir. Emin Onat ile birlikte Anıtkabir projesinde çalışmıştır. İstanbul Teknik Üniversitesi’nde mimarlık eğitimi almıştır. Anıtkabir’in yanı sıra, Türkiye’nin farklı bölgelerinde ve yurtdışında birçok önemli projede yer almıştır. Arda, aynı zamanda mimarlık eğitimine de katkı sağlamış ve bir süre İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi’nde öğretim görevlisi olarak görev yapmıştır.
Orhan Arda, Türk mimarlık camiasında önemli bir isim olup, birçok projede görev almıştır. İşte Orhan Arda’nın bazı önemli eserleri:
- Anıtkabir (1953-1954): Mustafa Kemal Atatürk’ün anısına inşa edilen Anıtkabir projesinde Emin Onat ile birlikte çalışan Orhan Arda, bu önemli eserin tasarımına katkıda bulunmuştur.
- İstanbul Şehir Tiyatroları İstiklal Sahnesi (1946): İstanbul Şehir Tiyatroları’nın İstiklal Sahnesi’nin tasarımında Orhan Arda’nın imzası bulunmaktadır.
- İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi (1937-1939): Orhan Arda, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi binasının tasarımında yer almıştır. Bu yapı, modernist mimari tarzıyla dikkat çeker.
- Hacettepe Üniversitesi Fen Fakültesi (1957-1959): Ankara’da bulunan Hacettepe Üniversitesi Fen Fakültesi binası da Orhan Arda’nın tasarımıdır.
- İstanbul Teknik Üniversitesi Avcılar Yerleşkesi Kütüphane ve Amfi Binası (1965): Orhan Arda, İstanbul Teknik Üniversitesi Avcılar Yerleşkesi’nde yer alan kütüphane ve amfi binasının tasarımında görev almıştır.
Orhan Arda, Türkiye’nin farklı bölgelerinde ve çeşitli alanlarda birçok projeye katkıda bulunmuş, hem mimarlık alanında hem de eğitimde önemli bir rol oynamış bir isimdir. O, Türk mimarlık geleneğine ve modernist akıma önemli katkılarda bulunan bir mimardır.
